Opublikowane przez
Spora firma w środkowo-zachodniej Polsce. W ciągu tygodnia musieli wymienić pięć razy rygiel na drzwiach. Tych samych.
Pracujący tam rosły obywatel bliskiej zagranicy został poinformowany, że w celu odryglowania drzwi, należy nacisnąć stosowny przycisk. Nie powiedziano mu tylko, że potem, przed szarpnięciem za klamkę, trzeba chwilę zaczekać.
Za normą ISO 12100,[1]PN-EN ISO 12100:2012 Bezpieczeństwo maszyn. Ogólne zasady projektowania. Ocena ryzyka i zmniejszanie ryzyka osłony (3.27) dzielimy na stałe (3.27.1) i ruchome (3.27.2) Te drugie mogą mieć czujnik położenia — wtedy osłonę nazywamy blokującą (3.27.4). Jeżeli dodatkowo jest ona wyposażona w urządzenie ryglujące (powszechnie zwane elektrozamkiem), nazywa się osłoną blokującą z ryglowaniem[2]Trzeba docenić relatywną prostotę polskich określeń. W angielskim oryginale mamy interlocking guard with guard locking, „osłona blokująca z blokowaniem osłony” (3.27.5).
Warto zauważyć, że wśród środków bezpieczeństwa nie ma osłony ryglowanej, która nie jest blokująca. Teoretycznie takie rozwiązanie jest możliwe, praktycznie również,[3]audytor widuje różne rzeczy ale nie zapewnia ono bezpieczeństwa z oczywistego powodu — rygiel nie przyda się na wiele, jeśli przed zaryglowaniem osłona nie zostanie zamknięta. Jeśli więc używamy skróconego określenia „osłona ryglowana”, chodzi zawsze o osłonę wyposażoną również w czujnik położenia.
Zaletą[4]pomijamy tu aspekt ekonomiczny, choć urządzenie ryglujące to szansa zasilenia kwotą ok. 1000€ borykającej się z covidowymi trudnościami gospodarki osłon ryglowanych jest uwolnienie konieczności mierzenia czasu zatrzymania maszyny. Nie chodzi o to, że służące do tego tzw. dobiegometry są absurdalnie drogie,[5]niektórzy klienci żądają wykonywania pomiarów czasu zatrzymania homologowanym urządzeniem, co świadczy o istotnym niezrozumieniu celu tych pomiarów ale nie zawsze jest miejsce na wymagane odsunięcie[6]wg ISO 13855, 1 sekunda to 1,6 metra osłony od elementu niebezpiecznego.
Szczegółowe wymagania dotyczące urządzenia ryglującego (jak i blokującego) zawiera norma ISO 14119,[7]PN-EN ISO 14119.2014 Bezpieczeństwo maszyn. Urządzenia blokujące sprzężone z osłonami. Zasady projektowania i doboru która w szczególności zajmuje się istotnym (w kontekście przytoczonej na początku anegdoty) pytaniem — ile powinien wytrzymać rygiel? Odpowiedź brzmi, oczywiście, „to zależy”, w załączniku I[8]litera „i”, nie rzymska jedynka, choć to niby to samo podano — na podstawie DIN 33411-5[9]Körperkräfte des Menschen. Teil 5: Maximale statische Aktionskräfte, Werte — przykładowe wartości sił, zależnie od możliwego sposobu ich przykładania: od 600N (ciągnięcie poziome, jedną ręką, siedząc) do 1400N (w górę, oburącz, stojąc). Najbardziej przydatna (mająca najczęściej zastosowanie) wydaje się wartość 1300N, odpowiadająca ciągnięciu poziomemu, ale w pozycji stojącej.
Podane wartości należy zweryfikować zwłaszcza wtedy, gdy stosowane są rygle magnetyczne.
Warto przeczytać
Mędrca szkiełko i oko — o pomiarach w ocenie ryzyka
Już był w ogródku, już witał się z gąską — czyli o urządzeniach ochronnych